Ev Tozuna Alerji Nasıl Geçer?

Ev Tozu Alerjisi Nasıl Geçer? Detaylı ve Özgün Rehber

Ev tozu alerjisi, özellikle ev tozu akarlarına (mite) karşı gelişen bir bağışıklık sistemi tepkisidir. Bu mikroskobik canlılar, nemli ve sıcak ortamlarda hızla çoğalır ve özellikle yatak, halı, perde ve döşemelerde, yünlü, tüylü eşyaların içinde yoğun olarak bulunur. Ev tozuna karşı alerji belirtileri burun akıntısı, burun kaşıntısı, hapşırma, burun tıkanıklığı, gözlerde sulanma, kaşıntı, kızarıklık, öksürük, hırıltı ve nefes darlığı şeklinde ortaya çıkabilir.

Peki, ev tozu alerjisini azaltmak veya tamamen ortadan kaldırmak için ne yapabilirsiniz? İşte etkili yöntemler:

1. Yaşam Alanınızı Alerji Dostu Hale Getirin

Evde alınacak bazı önlemlerle alerji tetikleyicilerini önemli ölçüde azaltabilirsiniz.

a. Yatak Odasında Önlemler

• Akar Geçirmez Kılıflar Kullanın: Yastık, yorgan ve şilteniz için özel alerji önleyici kılıflar tercih edin.
• Nevresimleri Sık Yıkayın: Haftada en az bir kez 60°C’de yıkamak akarların yok olmasını sağlar.
• Yatak ve Yastıkları Düzenli Olarak Değiştirin: Her 2-3 yılda bir yastık, her 5-7 yılda bir şilte değişimi yapın.
• Yün yatak, yün yastık, yün yorgan, kuş tüyü-kaz tüyü yastık yorgan kullanmayın. Pamuklu veya elyaf tercih edebilirsiniz.
• Peluş Oyuncakları ve Fazla Tekstili Kaldırın: Eğer çocuk odasında peluş oyuncaklar varsa, bunları haftalık olarak yıkayın veya derin dondurucuda 24 saat bekletin.
• Çocuğunuzun odasında kitap çamaşır gibi toz tutabilecek eşyaları ortalıkta değil kapalı dolabın içinde bulundurun. Tozun alerjisi olan kişi ortamda değilken temizlenmesini sağlayın.

b. Halı ve Perdeleri Minimuma İndirin

• Halı ve Kilimlerden Kurtulun: Halılar toz akarları için mükemmel bir barınaktır. Mümkünse halısız veya az halılı bir ev tercih edin. Ya da ince toz tutmayacak kilimler kullanın.
• Perdeleri Sade ve Yıkanabilir Seçin: Kalın kumaş perdeler yerine stor veya yıkanabilir toz tutmayacak ince perdeler kullanın.

c. Evde Nem ve Isı Kontrolü

• Nem Oranını %40-50 Aralığında Tutun: Nem, akarların çoğalmasını hızlandırır. Nem oranını düşürmek için nem alıcı cihazlar kullanabilirsiniz.
• Evi Sık Havalandırın: Günlük en az 15-20 dakika pencereleri açarak temiz hava girmesini sağlayın.
• Isıyı 18-22°C Aralığında Tutun: Akarlar sıcak ortamları sever, aşırı sıcaklıkları önlemek için uygun ısı kontrolü sağlayın.
• Nemi artıracak şeylerden uzak durun (evde çamaşır kurutma, buhar yapan cihazları kullanma, radyatörlerin üzerine ıslak bez veya su kabı koyma).
• Evin en nemli yeri banyodur, alerjisi olan kişinin (siz ya da çocuğunuz) banyoda kalış süresi kısa tutun. Evin herhangi bir yerinde sıvı kaçağı varsa tamir ettirin.

2. Doğru Temizlik Rutini Oluşturun

a. HEPA Filtreli Süpürge Kullanın

Normal süpürgeler tozu havaya kaldırırken, HEPA filtreli süpürgeler tozu hapsederek geri yayılımını engeller. Haftada en az iki kez süpürme işlemi yapmak gerekir.

b. Toz Alma Teknikleri

• Nemli Bez veya Mikrofiber Bez Kullanın: Kuru bez tozu havaya kaldırırken, nemli bez akarları etkili şekilde yakalar.
• Yüksek Noktalardan Başlayarak Toz Alın: Böylece toz aşağı indikçe ikinci kez temizlemek zorunda kalmazsınız.

c. Klima ve Havalandırma Sistemlerini Temizleyin

Eğer evinizde klima veya merkezi havalandırma sistemi varsa, filtrelerini düzenli olarak temizleyin ve HEPA filtre kullanın.

3. Bağışıklık Sistemini Güçlendirin

a. Sigarayı Hayatınızdan Çıkarın

Çocuğunuzu ve kendinizi sigara içilen ortamdan uzak tutunuz. Evinizin herhangi bir yerinde (cam kenarında, yatak odasında, mutfakta aspiratör altında, tuvalette, balkonda) sigara içmemelisiniz.

b. Doğru Beslenme

• Omega-3 Kaynaklarını Artırın: Balık, ceviz, keten tohumu gibi besinler iltihabı azaltmaya yardımcı olabilir.
• Probiyotikler Tüketin: Yoğurt, kefir ve doğal fermente gıdalar bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Antioksidan Zengini Meyve ve Sebzeler Tüketin: C vitamini açısından zengin meyve ve sebzeler (portakal, kivi, biber) bağışıklık sistemini destekler.

c. Doğal Destekler

Bal: Düzenli olarak yerel bal tüketimi özellikle öksürükle seyreden hastalık dönemlerinde öksürüğe bağlı boğaz tahrişini azaltır, boğaz ve gırtlakta bulunan dokunun hastalık sonrası yenilenmesini kolaylaştırır.

Zencefil ve Zerdeçal: Anti-enflamatuar özellikleri sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir, güçlü anti-oksidandır. Alerjik nezlesi ya da astımı olan hastaların solunum yolu enfeksiyonlarına yatkınlığıvardır. Zencefil ve zerdeçalın yemeklerin içinde tüketimi solunum yolu enfeksiyonlarının hızlı ve kolay atlatılmasını sağlayabilir.

d. Genel Önlemler

Akar alerjisi olan kişiyi (kendiniz ya da çocuğunuz) ev içi (toz, sinek-böcek ilacı, parfüm-deodorant, saç spreyi, boya-badana) veya ev dışı (egzoz dumanı, kirli hava, duman) uyaranlardan uzak tutun.

Hava kirliliğinin yoğun olduğu dönemlerde ve aşırı rüzgârlı (fırtınalı) havalarda çocuğunuzu mümkün olduğu kadar evden dışarı çıkarmayın.

Aynı evde yaşayan biri grip olduğunda sık sık ellerini yıkayın, evinizi düzenli olarak havalandırın.

4. Alerji Tedavi Seçenekleri

a. Antihistaminik İlaçlar

Doktor önerisiyle alerjik reaksiyonları hafifletmek için antihistaminik ilaçlar kullanılabilir. Ev tozu akarına bağlı alerjik nezleden kaynaklanan burun kaşıntısı ve hapşırıklar üzerine etkilidir. Alerjik göz nezlesinde ortaya çıkan göz kaşıntısı ve kızarıklığını da hafifletir.

b. Burun Spreyleri ve Göz Damlası

Alerjik rinit ve göz sulanması için kortikosteroid içeren burun spreyleri ve göz damlaları etkili olabilir. Burun tıkanıklığı üzerine en etkili ilaç kortikosteroid içeren burun spreyleridir. Burun içine uygulanması ile göz şikayetlerine de etki eder.

c. Alerji Aşısı (İmmünoterapi)

Eğer ev tozu akarlarına karşı alerjiniz çok şiddetliyse, doktorunuz akara yönelik immünoterapi (alerji aşısı) önerebilir. Bu tedavi, vücudu alerjene karşı daha dirençli hale getirmek için düşük dozda alerjen içeren aşıların düzenli olarak uygulanmasını içerir. Tedavi en az üç yıl süren bir tedavidir. Alerji aşılarının alerjik nezlesi olan hastalarda astım gelişimini ve yeni duyarlanmaların gelişimini engellediği ortaya konmuştur.

Özetle ev tozu alerjisi nasıl geçer?

Ev tozu alerjisinden tamamen kurtulmak zor olabilir, ancak yukarıdaki önlemleri uygulayarak semptomları büyük ölçüde azaltabilirsiniz. Evinizde toz akarlarının barınmasını önlemek, temizlik alışkanlıklarınızı değiştirmek ve bağışıklık sisteminizi güçlendirmek uzun vadede size büyük fayda sağlayacaktır. Eğer semptomlarınız çok şiddetliyse bir alerji uzmanına danışarak uygun tedavi yöntemlerini değerlendirebilirsiniz.